Er zijn een aantal algemeen bekende oorzaken die de levensduur van de rookgasafvoer van moderne HR ketels ernstig bekorten. Dit zijn o.a. vervuilde verbrandingslucht, het op onjuiste wijze koppelen van verschillende materialen, het niet aanhouden van een afschot van 5 cm/m (zie NPR 3378 deel 42 voor de details) of ophoping van vuil. Toch gaat weleens een rookgasafvoer stuk, terwijl geen van bovenstaande oorzaken aan de orde is. Dit artikel probeert daar een verklaring voor aan te dragen en beschrijft een praktijkvoorbeeld.

Het fenomeen beperkt zich overigens niet tot staande ketels in cascade, zoals in dit voorbeeld, maar kan zich bij alle HR-107 ketels van elke grootte en van elk merk voordoen.

De waterdamp in de rookgassen van een HR-ketel condenseert niet alleen in de ketel, maar ook op de gehele binnenoppervlakte van de rookgasafvoerbuizen. Dit condenswater is zuur en tast aluminium aan. Door deze reactie wordt het condenswater (gedeeltelijk) geneutraliseerd. Omdat deze aantasting doorgaans over de gehele binnenoppervlakte verdeeld optreedt, en er voor HR-ketels altijd dikwandig aluminium wordt toegepast, gaat een aluminium rookgasafvoer net zo lang mee als de ketel. Echter, als deze reactie op een kleine oppervlakte inwerkt, dan is de aantasting zo intensief, dat de wanddikte niet voldoende is voor een levensduur van 15 jaar. Dit gebeurt bijvoorbeeld als slechts een klein deel van de rookgasafvoer uit aluminium bestaat, maar wel alle condenswater via het aluminium gedeelte wordt afgevoerd. Dezelfde aantasting kan geschieden onder vuilophopingen in liggende delen en in bochten. In deze situatie is er tussen het aluminium- en rvs of kunststof geen condensopvang gemonteerd.

Een andere situatie waarbij het aluminium ernstig aangetast kan worden, ontstaat als de ketel constant hoog wordt gestookt. Bijvoorbeeld als de ketel uitsluitend voor sanitair warmwater of indien een hooggestookte cv groep wordt gebruikt. Omdat de temperatuur van het gehele ketelblok boven het condensatiepunt van de waterdamp ligt, zal alle condenswater in de rookgasafvoer worden gevormd. Op het punt in de rookgasafvoer waar het condenseren begint (meestal dicht bij de ketel), treedt versterkte aantasting op. Dit komt omdat het terugstromende condenswater op deze plaats gedeeltelijk weer verdampt en indikt en aldus agressiever wordt. Dit is te voorkomen door vlak boven de aangetaste plek een condensopvang te installeren of de rookgasafvoer vanaf het aangetaste gedeelte tot aan de ketel, in rvs of kunststof uit te voeren. E.e.a. met in achtname van de voorschriften en eventuele specifieke voorschriften van de leverancier.