Corona en de toekomst van ventilatie-eisen in Nederland

Bron: TVVL Connect

Onlangs heeft TVVL een artikel gepubliceerd met een pleidooi voor meer onderzoek én aanpassing van de regelgeving. Wij hebben een aantal belangrijke punten en adviezen uit het artikel uitgelicht.

Draagvlak voor verspreiding via aerosolen
Steeds meer wetenschappers en technici zijn ervan overtuigd dat besmetting met het Coronavirus (SARS-CoV-2) ook via zeer kleine druppeltjes (aerosolen) in de lucht plaats kan vinden. Dit blijkt onder andere uit een brandbrief van 239 wetenschappers aan de WHO, waarin ze oproepen om de verspreiding via de binnenlucht serieus te nemen. Het RIVM heeft inmiddels via eigen onderzoek ook vastgesteld dat in sommige gevallen verspreiding van het virus via aerosolen mogelijk is. Het RIVM vindt het nog te vroeg om het beleid hierop aan te passen. Wel hebben ze opgeroepen dat gebouwen moeten voldoen aan het eisen uit het bouwbesluit en is er een team samengesteld, dat scholen moet helpen de ventilatie op orde te krijgen.

Zijn de ventilatie eisen uit het bouwbesluit voldoende?
Gebouwen en scholen moet voldoen aan de eisen uit het bouwbesluit. De eisen met betrekking tot ventilatie zijn sinds de eerste ventilatievoorschriften uit 1952 herhaaldelijk gewijzigd. Een stukje geschiedenis wat hieraan vooraf is gegaan is relevant: eind 20^e eeuw werden de ventilatie voorschriften vooral opgesteld om de overdracht van infectieziekte zoals Tuberculose, waterpokken en Cholera, te beperken. In 1895 gold een minimumeis van 50 m3/h per persoon. In de jaren 30 is deze eis weer naar beneden bijgesteld tot 25 m3/h per persoon. Het nieuwe uitgangspunt hierbij was vooral om geuroverlast te voorkomen. Deze waarden werden overgenomen, ondank een net iets eerder verschenen rapport van ISSO waarin minder dan 35 m3/h per persoon te ventileren bij normale kantooractiviteit, wordt afgeraden.

Het Bouwbesluit 2012 schrijft voor nieuwbouw een hoeveelheid verse luchttoevoer voor van circa 15 m3/h tot 45 m3/h per persoon afhankelijk van de gebruiksfunctie (zie tabel). Voor bijvoorbeeld kantoren gaat het om 23 m3/h per persoon. Opvallend is dat er weinig onderscheid gemaakt wordt naar activiteitenniveau. Zo gelden bijvoorbeeld voor een ruimte met een sportfunctie dezelfde eisen als voor een kantoorruimte.

Gezonde binnenlucht áltijd belangrijk
Dat voldoende luchtverversing belangrijk is voor de volksgezondheid daar is iedereen het over eens. Naast de rol van ventilatie bij het beperken van infectieziekten wordt men ook blootgesteld aan vele andere biologische en chemische stoffen, die tot een slechte luchtkwaliteit kunnen leiden en daarmee tot chronische ziekten. Daarnaast brengt een slechte binnenlucht veel verborgen kosten met zich mee, bijvoorbeeld door verhoging van het ziekteverzuim en verlaging van de prestaties.

Door de huidige pandemie ligt de komende tijd de focus waarschijnlijk meer op infectiepreventie. Deze virussen kunnen in aerosolen lange tijd in de lucht aanwezig zijn. Met behulp van ventilatie wordt de virusconcentratie verlaagd door toevoer van verse, schone buitenlucht én het verwijderen van die vervuiling via de luchtafvoer.

Van comfortinstallaties naar gezondheidsinstallaties
Het lijkt of bij ventilatie comfort boven gezondheid gaat. Maar het zou andersom moeten zijn. De besmettingsroute van SARS-CoV-2 via aerosolen wordt op dit moment door sommige partijen onderschat, maar meer ventileren is niet alleen relevant in relatie tot de Covid 19-pandemie. We zouden ook moeten anticiperen op toekomstige epidemieën en pandemieën.

In het belang van de volksgezondheid is het tijd om de standaard ventilatie-eisen zoals vermeld in normen en richtlijnen te heroverwegen.

Wijzigingen kunnen bijvoorbeeld gaan over:

• Meer rekening houden met het verschillend gebruik van de ruimte. Hierbij rekening houden met:
  • De uitstoot van aerosolen, bepaald door het activiteitenniveau en het stemgebruik.
  • De kwetsbaarheid van de doelgroep virussen (activiteitenniveaus en het stemgebruik per type activiteit en de daarbij behorende uitstoot).
• Aanvullende bepaling met betrekking tot de kwaliteit van de toegevoerde lucht; voorwaarden opstellen voor toepassing van recirculatie.
• Aanvullende bepaling over mogelijkheden om extra te ventileren in bepaalde omstandigheden, gebaseerd op duur van verblijf, grootte van de ruimte en de doelgroep (kwetsbaarheid).
• Ruimte bieden aan gelijkwaardige alternatieven zoals filtratie en luchtreinigingstechnieken, als meer ventileren niet uitvoerbaar is.
• Eisen bijstellen op basis van epidemiologische inzichten om de ziektelast van chronische ziekten te reduceren.
• Herzien van met name de eisen voor bestaande bouw (zoals vermeld in het Bouwbesluit) op basis van deze inzichten.

Het beter afstemmen van ventilatie op het gebruik kan bijdragen aan het beperken van besmettingen en daarmee de kans dat er wederom drastische beperkingen nodig zijn, met alle gevolgen van dien.

Lees hier het volledige artikel van de TVVL.